Laatste update op 18 november 2017
De gebochelde (“Il Gobbo”) van Rialto is een oud stenen baasje uit de 16e eeuw. Hij ondersteunt een soort marmeren trapje en gaat letterlijk gebukt onder het gewicht. Er is een leuke anekdote over dit stenen beeld te vertellen. En wie houdt er nu niet van een goed verhaal?
Gobbo di Rialto
Je vindt de Gobbo di Rialto aan de rechterkant van het Canal Grande, gerekend vanaf het vasteland. Loop de Rialtobrug over en je vindt het beeldhouwwerk van Pietro da Salò verderop in de straat aan de rechterkant, vlakbij Sotoportego della Sicurtà. Eigenlijk is het helemaal geen gebochelde man; het is simpelweg iemand die bukt om een onechte trap te ondersteunen. Maar als je het beeld hebt gezien, zul je je niet verbazen over de bijnaam die hij heeft gekregen.
Plek voor aankondigingen
Vanaf het vasteland gerekend, vind je de Gobbo di Rialto aan de rechterkant van het Canal Grande. De sculptuur door Pietro da Salò bevindt zich in het verlengde van de Rialto-brug vlakbij Sotoportego della Sicurtà. Het beeld is in de 19e eeuw gerestaureerd. De plaquette vermeldt een Latijnse inscriptie met de restauratiedatum. Eigenlijk is het helemaal geen gebochelde man; het is simpelweg iemand die bukt om een onechte trap te ondersteunen. Maar als je het beeld hebt gezien, verbaas je je vast niet over de bijnaam die hij heeft gekregen.
Plek voor aankondigingen
Rialto was een plek waar alle Venetianen kwamen vanwege de markt. Hier werden de dagelijkse benodigdheden gehaald. Vandaar ook dat deze plek door de autoriteiten werd gekozen om wetten, aankondigingen, verordeningen en bijvoorbeeld straffen bekend te maken. De bekendmakingen werden aangebracht op de granieten plaquette die de figuur ondersteunt. Als de bekendmaking werd voorgelezen, werd deze op hetzelfde moment op Piazza San Marco voorgelezen. Zo werd de grootste groep mensen bereikt.
Kus van de bevrijding
Er wordt over het beeld beweerd dat het in contact staat met Pasquino, een van de pratende beelden in Rome. Maar er is nog meer over te vertellen. De Venetianen waren gek op wrede spelletjes en in een ervan speelt de Gobbo di Rialto een hoofdrol. Hij was namelijk het eindpunt van een van dat soort spelletjes, een voor de Venetianen hilarisch evenement: mensen die op diefstal werden betrapt, konden uit de gevangenis blijven als ze kozen voor een vernederende tocht. Ze werden dan naakt vanaf Piazza San Marco door de straten richting Rialto gejaagd. Al hardlopend naar Rialto werden ze geslagen, bespuugd en uitgejouwd door de menigte. Maar zodra de dief de Gobbo kuste, werd het misdrijf vergeven. Dit gebeurde op een gegeven moment zo frequent dat de autoriteiten in maart 1545 besloten dat er een nieuw einddoel van de tocht naar de vrijheid moest komen. Men wilde hiermee voorkomen dat de gebochelde een symbool van bevrijding zou worden. Als nieuw eindpunt werden twee stenen in een pilaar aangebracht. Op een van de stenen is een kruis afgebeeld, op het andere San Marco.
De namen Lancelot Gobbo en zijn vader Gobbo de Oude uit het verhaal ‘De koopman van Venetië’ van William Shakespeare zijn misschien gebaseerd op dit traditionele symbool van Rialto.
Gedicht Tireur de l’épine
Het gedicht dat ik bij de wedloop van dieven naar de verlossende gobbo heb gekozen, heet ‘Tireur de l‘épine’ (naar het bekende beeld van de ‘Spinario’, de doornuittrekker). Evenals bij de dief is er bevrijding nodig van de pijn die je voelt. Daarna voel je de opluchting. Alleen even door de zure appel heen bijten, even doorzetten…. De Mérode schreef het op 28 maart 1913 en het komt uit Verzamelde Gedichten.
Tireur de l’épine
Gereed het ná geluk te mijnen,
De grage hand ten greep gestrekt,
Voelde ik ten hiel een vlijmen, schrijnen,
Dat krampend door mijn spieren trekt.O, bij het haastig voorwaarts kruipen,
Wist ik het vurige venijn
des doorns mijn teedre pees doorsluipen…
Ik greep – maar viel terug van pijn.De vogel vlood… Op koele zode
Pleegde ik den ras ontblooten voet,
En, smartend pogen, uit de roode
Quetsure perste ik doorn en bloed.Wel spoedig werd de wond tot male,
Doch immer brandt die scherpe pijn.
En ach, ter meerdring mijner kwale,
De vogel náákt, nu ik verkwijn.
Links
Wikipedia, Gobbo di Rialto
The other Venice – the Hunchback of Rialto
Gewild object om te fotograferen:
Gobbo di Rialto, gewild foto-object
0 reacties