De merkwaardige decoraties van Palazzo dei Camerlenghi

Laatste update op 18 november 2017

Palazzo dei Camerlenghi di Venezia grenst direct aan de Ponte di Rialto. Een architect permitteerde zich de vrijheid om voor de vormgeving van een aantal decoraties van het gebouw zijn inspiratie te putten uit een volkspraatje. Dat praatje hield verband met het ongeloof van de mensen dat de Rialto-brug er ooit in steen zou komen.

De Rialto-brug, een van de iconen van Venetië, is naast de Brug der Zuchten ongetwijfeld een van de bekendste bruggen ter wereld. Het was de eerste brug over het Canal Grande. Vroeger was het een houten brug die kon worden opgehaald zodat ook grotere schepen verder konden varen.

Vier houten versies

De eerste brug was een vrij primitieve ponton, genaamd Ponte della Moneta, gebouwd in 1181. Hij werd vervangen door een houten constructie, maar tijdens de Tiepolo-opstand werd die in brand gestoken door de opstandelingen tijdens hun ontsnappingspoging (lees ook over de huisvrouw en de vijzel). De nieuwe houten brug stortte in toen een grote menigte de brug bevolkte om een bruiloftsoptocht over het Canal Grande te bekijken. Dat was in het jaar 1444. De brug werd opnieuw gebouwd in 1458, maar stortte in 1524 weer in.

Steen, eindelijk!

Uiteindelijk is de brug in 1591 vervangen door de huidige stenen constructie. Er zat dus bijna zeventig jaar tussen het instorten en de oplevering van de brede, stenen brug zoals we die nu kennen. De brug steunt op ruim 6.000 palen en hij is ontworpen door Antonio da Ponte (let op de leuke woordspeling).

Bizarre decoraties

Terug naar de decoraties. Omdat de mensen niet geloofden dat deze brug ooit af zou komen, ontstond er een volkspraatje: de brug zou pas gebouwd worden als vagina’s in brand zouden staan en er nagels op penissen zouden groeien of als mannen een derde been kregen. De, naar het lijkt nogal impulsieve, architect van het aangrenzende Palazzo dei Camerlenghi liet deze volkspraat terugkeren in de decoraties van het Palazzo dei Camerlenghi.

Loop over de Rialto-brug van San Marco naar San Polo en je ziet de decoraties rechts, op het gebouwd dat direct aan de brug grenst. De decoraties zijn duidelijk te herkennen, je hoeft alleen maar even rechts omhoog te kijken als je over de brug bent. De betekenis van het doodshoofd op de foto aan het begin van dit hoofdstuk is mij overigens niet bekend, maar dit kunstwerk is aangebracht in hetzelfde rijtje als de man en de vrouw met hun bizarre genitaliën.

Gedicht De brug

Het gedicht dat ik aan dit gekke verhaal over de Rialto-brug en het palazzo dei Camerlenghi koppel is ‘De brug’. Willem de Mérode nam het op in de bundel ‘Chineesche gedichten’ en schreef het op 21 juli 1932. Misschien heeft het betrekking op de Brug van de Riem van Jade in Peking.

De brug

Ik heb het fluitje aan mijn mond gezet.
Mijn vingers overtrippelen de gaten.
Buiten mijn tuin ligt de rivier gebed
In maanlicht en er rijst een brug van jade.

Een brug van jade overspant het licht,
Mollig van schaduw aan haar eene zijde.
Een smalle schaduw schuifelt in het licht,
En buigt zich over en staart in het wijde.

Zij staart naar ’t overhangen van een boom,
En hoort een fluiten uit het loover glijden.
Droomerig fluit ik naar den lichten stroom.
Droomerig staart zij, droomen wij dan beiden?

Nog meer geks vlakbij

Och, als je dan toch onderweg bent, loop dan nog iets verder door om de sculptuur ‘De gebochelde van Rialto’ te bekijken.