Laatste update op 8 mei 2020
Twee keer in zijn leven bezocht Willem de Mérode de stad Venetië. Volgens zijn biograaf Hans Werkman behoort het bezoek aan de stad in 1936 tot de gelukkigste dagen in zijn leven. Voor De Mérode kwamen belangrijke elementen samen in Venetië: kunst, religie, erotiek, intellect, liefde, romantiek en nostalgie.
De zwart/wit-foto is gemaakt tijdens een gondeltrip in 1936: Willem de Mérode zit samen met Bram Corbijn van Willenswaard in “het zwart sameet”. De foto is gemaakt onder de Ponte della Paglia gezien vanaf San Marco Bacino, zoals mijn favoriete gondelier Kiko wist te vertellen. De Ponte della Paglia is de brug waarop zich vaak volk verdringt om een foto van de Brug der Zuchten te maken. Als je bij Piazza San Marco in de gondel stapt en je vaart onder deze brug door, dan is dat meestal het laatste stukje van de vaartocht. In de brug is een bas-reliëf aangebracht ter ere van de gondeliers. Die missen de meeste toeristen, want het reliëf is alleen zichtbaar vanaf het water.
Zelf gondelen: doen!
Net als Willem en Bram heb ook ik genoten van een aantal gondeltochten. Hoe duur ook, wat mij betreft is de gondel verplichte kost. Doen, doen, doen. Zoek een gondelier uit die traditioneel is gekleed: een zwarte broek, een strooien hoed met lint, en een gestreept vest/overhemd. De trotse gondelier draagt dit ook als het erg warm is. Ding niet af, stel veel vragen aan de ‘gondoliere’ en je krijgt de boottocht van je leven. Wil je over het Canal Grande met de gondel, dan zul je daar in de meeste gevallen zelf om moeten vragen; gondeliers mijden deze route, het is namelijk zwaarder roeien en het is een drukbevaren route. Je hebt bovendien wel een uur de tijd nodig in plaats van de standaard 30 tot 50 minuten (dus duurder).
Let op, neem zelf lekkere dingen mee aan boord, want het is erg fijn om met een glaasje witte wijn en chichetti heel relaxed in de zon te worden vervoerd en geïnformeerd. Je zult je verbazen over de behendigheid waarmee de gondel door de nauwe kanaaltjes wordt gestuurd, soms door een afzet van een voet tegen de muur.
En werkelijk, de gondeliers kunnen allemaal zingen. Erg romantisch in elke setting. De gondeliers horen bij de symboliek en mythologie van Venetië. Een gondeltocht en Venetië zijn – net als liefde, romantiek – onlosmakelijk met elkaar verbonden. In een laatste poging je over te halen toch vooral met de gondel te varen: een paartje dat elkaar in een gondel onder een brug (bij voorkeur de Ponte dei Sosperi) kust zal eeuwige liefde ten deel vallen.
Willem en Bram in Venetië
Hans Werkman schrijft in de biografie Bitterzoete overvloed. De wereld van Willem de Mérode dat De Mérode en Corbijn van Willenswaard zelfs tot drie keer toe een gondeltocht maakten omdat het zo fijn was en de tochten wat goedkoper waren geworden.
Willem en Bram logeerden tijdens hun verblijf in Venetië in het luxehotel Bauer Grünwald aan Campo San Moisè, op steenworp-afstand van het Piazza San Marco. Het hotel bestaat nog steeds en het grenst aan het Grand Canal; het is beslist een prijzig hotel, bestemd voor de gegoede reiziger. Anno 2011 kost een overnachting ten minste € 220,-. Maar De Mérode was niet laaiend enthousiast over zijn verblijf daar. De vele Nederlanders in het hotel maakten hem te veel kabaal. Hij klaagde hier uitgebreid over in het dagboekje waarin ze van alles over de reis schreven. Bram beschreef in het boekje vooral wat ze aten.
Gedicht Venezia
Al in 1921 wist Willem de Mérode de gondeltocht die hij in 1936 zou meemaken treffend in een gedicht te vatten. Het gedicht ‘Venezia’ is vertaald in het Engels, Duits en Italiaans. Het is geschreven in 1921 en gebundeld in Het kostbaar bloed.
Venezia
’t Was avond toen wij in een gondel gleden
Diep weggezonken in het zwart sameet
De lucht leek als een wazig zilverkleed
En ’t water lag vol vage kostbaarheden.Wij luisterden: koel murmelde ’t beneden,
En langs de piazetta zoel en wreed
Deinde muziek; maar werelds liefde en leed
Was als een ziekte in onze jeugd geleden.Uw hoofd lag zorgloos aan mijn knie gebogen.
Zacht streelden mij uw schemergouden oogen,
Uw haren glansden in diep gouden gloed.Over ons dreef de roep der gondelieren,
Die wild en vleiend ’t donker leven vieren.
Maar rustig en gelukkig ruischte ons bloed.
Uit: Het kostbare bloed, geschreven in 1921
Ponte di Paglia
De brug van de gondeliers, gezien vanuit de toren van San Giorgio.
0 reacties