Isola di San Michèle

Laatste update op 8 mei 2020

Dit eiland is vanaf de Fondamente Nuove (Cannaregio) duidelijk te zien. Iets verder ligt het eiland van de glasblazers, Murano. Via Isola di San Michèle leg ik een koppeling met De Mérodes gedicht ‘De verloren zoon’. Maar wat heeft het eilandje te maken met ‘De verloren zoon’?

Ballet-impresario Sergej Diaghilev

muur Isola di San Michèle zoals te zien vanaf de Fondamente Nove

Het eiland wordt gebruikt als begraafplaats. Isola di San Michèle heeft een vaste vaporettostop en die wordt frequent gebruikt. Een bezoekje aan het kerkhof hoort bij het dagelijks leven van de katholieke Venetianen. Er liggen verschillende beroemdheden begraven, waaronder de componist Igor Stravinsky, dichter/schrijvers Ezra Pound en Joseph Brodsky, juwelenontwerper Jean Schlumberger, onze eigen Tine Multatuli (de eerste vrouw van de schrijver) en ballet-impresario Sergej Diaghilev ».

Om hem is het me te doen. Hij overleed in 1929 in Venetië, drie maanden na de première van zijn balletstuk ‘De verloren zoon’. Saillant detail is dat Diaghilev voor zijn balletstukken onder andere muziek van Stravinksy gebruikte, die ook op het eiland ligt begraven. Voor ‘De verloren zoon’ bracht hij als impresario verschillende partijen samen, waaronder choreograaf Balanchine. Het balletstuk bracht hem internationale faam en het is op Apollon Musagète (uit 1928) na, het oudste Balanchine-ballet dat nog steeds wereldwijd wordt uitgevoerd

entree begraafplaats

De begraafplaats Isola di San Michèle is groot en sereen. Als je rust zoekt na een bezoek aan de stad, is het eiland een verademing. Misschien niet zo voor de hand liggend om het eiland te bezoeken, maar het is een bijzonder uitstapje. Misschien helpt dit, Vera, 5 VWO (in 2001) over het eiland:

(…) Ook de rust die het hele eiland uitstraalde was erg mooi. Het was helemaal stil, je hoorde de vogels fluiten in de bomen en het was een heel vredige sfeer. Ik ben achteraf heel blij dat ik het eiland bezocht heb. Het was zeker de moeite waard en ik zou het ook iedereen aanraden om er heen te gaan. Heel vredig en mooi door zoveel bloemen op ieder veld en zeer indrukwekkend.

Het is een prachtig eiland met de eerste renaissancekerk van Venetië. De omgeving krijgt extra kracht door de indrukwekkende cypressen. Het eiland vloeit over van historie van voorbije eeuwen. Tegenwoordig worden er trouwens geen buitenstaanders meer op het eiland begraven: alleen Venetianen komen in aanmerking.

kleurrijke graven Isola di San Michèle

Vroeger werd het gebruikt als gevangenis. Op last van Napoleon werd het eiland, dat toen nog bestond uit twee eilandjes (het andere heette San Cristoforo »), in 1805 aangewezen als begraafplaats. Overledenen werden tot dan toe in de stad begraven, maar dat leverde bij hoogwaterstand problemen op met de waterkwaliteit.

Gedicht Willem de Mérode

Willem de Mérode schreef een bijzonder gedicht over het verhaal van De verloren zoon. De thuiskomst blijkt toch minder goed te bevallen … Ik heb een paar strofen uit het gedicht weergegeven. Hier kun je het complete gedicht » lezen.

De verloren zoon

Bitt’rer dan alle ellende,
is dit herwonnen deel:
Weer thuis te mogen slapen
op lang verlaten peel.

Ach, dat reeds de eerste stonde,
dat reeds in de eersten nacht
Ik, trots* mijn moeders kussen,
naar àndre weelden smacht;

Dat mijn onbandige harte
niet eerder zwijgen zal,
Vóor ik die zoete togen
opnieuw verkrijgen zal;

Vóór ik, (nog toeft het donker),
hun bitterheid ten hoon
Mijn ouders erve ontsluipe,
voorgoed verloren zoon.

Uit: Gestalten en stemmingen. Geschreven in 1914.

* trots = ondanks

Interessante links

• • • extra.het-ballet.nl over de productie ‘De verloren zoon’ »
    • Wikipedia-artikel Isola di San Michele »
    • blog Reis om Venetie in twee dagen met foto’s van de begraafplaats »
    • gadling.com, begraafeiland »

YouTube-filmpje van het eiland